Masaż jest zabiegiem fizjoterapeutycznym, w którym wywierając odpowiedni ucisk na tkanki skóry, można działać leczniczo, rozluźniająco, rozgrzewająco, pobudzająco albo relaksacyjnie. Różne rodzaje masażu umożliwiają dopasowanie go do indywidualnych potrzeb.
Czym jest masaż – krótka historia długich tradycji
Poszukując pierwszych wzmianek na temat masażu, można znaleźć informacje zarówno o medycynie ludowej, jak i obrzędach religijnych, które wprowadziły go do powszechnego użytku. Większość źródeł podaje Azję jako miejsce powstania i kultywowania tych tradycji. Z Dalekiego Wschodu masaż trafił również do Europy, a było to jeszcze za czasów starożytnego Rzymu i Grecji, gdzie służył głównie sportowcom przed zawodami. Znacznie później pojawił się natomiast jako metoda lecznicza stosowana w rehabilitacji oraz w profilaktyce różnych schorzeń.
Techniki i metody masażu
Masując skórę, można ją rozcierać, uciskać, oklepywać, ugniatać, wałkować czy delikatnie głaskać, używając przy tym całych dłoni, samych palców czy przeznaczonych do masażu przedmiotów. W masażu tajskim wprowadza się także ruchy rozciągające ciało, które poprawiają jego elastyczność.
Podczas masażu stosuje się olejki eteryczne, które sprawdzą się w aromaterapii i zabiegach relaksacyjnych. Balsamy, oliwki czy maści działają dodatkowo na organizm, zwiększają uczucie odprężenia, czy wręcz przeciwnie – pobudzenia. Kolejnym produktem są gorące kamienie, które umieszcza się bezpośrednio na ciele, aby ogrzewały napięte mięśnie i uciskały skórę. W masażach egzotycznych używane są natomiast nie tylko dłonie, ale i przedramiona oraz pałeczki i miotełki bambusowe, którymi roluje się skórę lub delikatnie ją muska, działając tym samym wyciszająco i relaksująco.
Jakie są rodzaje masażu?
Do najbardziej popularnych rodzajów masażu należą:
- Masaż klasyczny – znany i stosowany od wielu lat w różnych kulturach. Wpływa korzystnie na działanie układu krwionośnego i limfatycznego. Pomaga przy nerwobólach, odpręża oraz zwiększa elastyczność mięśni i stawów.
- Masaż punktowy, wywodzący się z medycyny chińskiej. Polega na uciskaniu pojedynczych miejsc na ciele, przy jednoczesnym zwiększaniu siły nacisku. To inaczej akupresura będąca formą bezigłowej akupunktury. Należy do grupy masaży leczniczych i sprawdza się w przypadku problemów z bodźcowaniem dużych ilości zakończeń nerwowych, jakie ma miejsce w przypadku większości innych masaży. Ucisk odblokowuje przepływającą energię, a każdy z narządów ma swój odpowiednik w miejscach na dłoniach czy stopach.
- Masaż tkanek głębokich łączy różne techniki, działa zdrowotnie, regulując napięcia mięśniowo-powięziowe. Jest wskazany w stanach pourazowych i zwyrodnieniowych w stawach, a także rwie kulszowej czy wzmożonym napięciu mięśni.
- Masaż sportowy jest intensywniejszy od klasycznego. Energiczne i silne ruchy ugniatające, rozcierające czy oklepujące ciało mają na celu zapobieganie przeciążeniom i kontuzjom podczas intensywnych treningów. Masaż ten często jest wspomagany też hydromasażem, sauną czy kąpielami solankowymi.
- Masaż odchudzający łączący klasyczne techniki manualne z działaniem specjalistycznego sprzętu generującego drgania, które oddziałują na tkankę tłuszczową.
- Drenaż limfatyczny pobudza pracę układu limfatycznego, a tym samym wzmacnia działanie systemu immunologicznego. Wskazany przy obrzękach i zastojach limfy, a także wspomagająco przy odchudzaniu i chorobach metabolicznych.
- Masaż izometryczny jest jednym z odmian masażu klasycznego. Polega na wywoływaniu krótkotrwałego napięcia mięśniowego, a następnie rozluźnianiu ciała.
Przeciwwskazania do masowania
Przeciwwskazaniami do masażu klasycznego są między innymi:
- gorączka, podwyższona temperatura ciała i toczący się stan zapalny;
- choroby zakaźne;
- ostre stany zapalne z bólem, zaczerwienieniem skóry, obrzękami;
- choroby skóry z wypryskami, ranami;
- żylaki, zapalenie tętnic i żył;
- wczesny stan po złamaniach kości, naderwaniu mięśni, ścięgien czy powięzi;
- dolegliwości z ubytkami neurologicznymi;
- zaawansowana miażdżyca;
- menstruacja, zwłaszcza na początku, kiedy pobudzenie krążenia może wywołać silniejsze krwawienie;
- kamica nerkowa, stany zapalne dróg żółciowych, choroba wrzodowa z krwawieniami;
- choroby nowotworowe.
Porady lekarza należy także zasięgnąć w przypadku ciąży, zwłaszcza w pierwszym i ostatnim trymestrze, cukrzycy ciążowej, ryzyka przedwczesnego porodu, nadciśnienia czy występowania obrzęków. Po konsultacji można natomiast stosować inne rodzaje masażu złożone z odpowiednio dobranych technik niezagrażających zdrowiu kobiety ani płodu.
Wiele technik masażu pozwala na oddziaływanie w różny sposób na organizm człowieka. Za każdym razem należy dostosować go do indywidualnych potrzeb pacjentów, mając na uwadzę stan zdrowotny i aktualną kondycję ciała oraz ogólne samopoczucie.